Natuur en biodiversiteit

Direct naar:

Natuur, biodiversiteit en gebiedsgerichte aanpak

Wat speelt er?

Programma Natuur gaat op in het Nationaal Programma Landelijk Gebied (voor stikstof, klimaat, water), waarin doelen afrekenbaar moeten worden. Er is aandacht nodig voor de basiskwaliteit natuur, binnen én buiten natuurgebieden. Uitvoering van de eerste fase van Programma Natuur voor natuurherstel is door terrein beheerders gestart. De verdergaande achteruitgang van biodiversiteit in Gelderland is gemiddeld genomen een halt toegeroepen; er zijn soorten die zich herstellen en soorten die nog achteruit gaan.1 De biodiversiteit is echter historisch laag en staat onder druk van zaken als droogte, stikstof, intensief grondgebruik en versnippering.
Wat doet de provincie al?

Met de Gelderse Maatregelen Stikstof (GMS) geeft de provincie uitvoering aan de stikstofaanpak, zoals de uitkoopregeling kalverhouderij, stimulering van innovatie in de landbouw en inzet voor reductie van stikstofemissies uit industrie. Ook heeft de provincie een ambitie voor 10% groen-blauwe dooradering. Er loopt een onderzoek naar natuurherstelmaatregelen op basis van een landschapsecologische analyse, met bijzondere aandacht voor de overgangsgebieden.

Herstelmaatregelen voor vennen, stuifzanden, heides en bossen worden uitgevoerd. Er is een SNL-vergoeding voor schapenbegrazing toegekend en de SNL is verhoogd van 75 naar 84%. Gelderland heeft nieuw bosbeleid opgesteld met daarin een uitbreidingsambitie van 1700 hectare (en 1 miljoen bomen).

Maar…

De basiskwaliteit voor natuur is nog niet op orde en er zijn meer verbindingen nodig tussen natuurgebieden. Duidelijkheid voor de gebiedsgerichte aanpak ontbreekt; Gelderse sectoren die betrokken zijn bij GMS vragen om een duidelijk perspectief en willen starten met de uitvoering.

Onze oproep aan de provincie voor de gebiedsgerichte aanpak NPLG en GMS:

Stel robuust natuurherstel centraal, inclusief forse afname van de stikstofdepositie, herstel van het watersysteem, ecologische verbindingen en een grotere ecologische veerkracht.
Maak het behalen van depositiereductie op kwetsbare natuur een afrekenbaar onderdeel van de aanpak. Gebiedsgericht is uitwerking nodig met welke maatregelen we dat behalen. Minder depositie is nodig om de natuur te herstellen en VHR-doelen te realiseren, omdat overbelasting met stikstof een grote belemmering voor natuurherstel is.
Streef ambitieuze opgaven na voor een basiskwaliteit natuur en biodiversiteit in heel Gelderland en voor het natuurnetwerk – want dan wordt de natuur vitaler en kan de samenleving van het slot.
Faciliteer stakeholders om bij te dragen aan de planuitwerking.
Werk met het Rijk aan het ontwikkelen van doelmatige instrumenten, zoals grondruil, grondbank, uitkoop en verplaatsing, afwaardering ten behoeve van groen-blauwe dooradering en vergoeding voor groene en blauwe diensten.
Actualiseer het natuurvergunningenbestand voor bedrijven, in samenwerking met gemeenten. Dat wil zeggen dat niet benutte vergunningen en/of niet benutte stikstofruimtes in vergunningen worden ingetrokken.
Pas de regels voor salderen aan, zodanig dat latente stikstofruimte niet alsnog kan worden benut, intern salderen vergunningplichtig wordt en extern
salderen pas mogelijk is als een duurzame staat van instandhouding is gewaarborgd.
Legaliseer PAS-melders spoedig, op basis van opkoop van voldoende stikstofuitstoot.

Onze oproep aan de provincie voor biodiversiteitsbeleid:

Zorg voor specifieke doelen voor alle natuur in het Gelders Natuur Netwerk (GNN) en maak hiervoor een uitvoeringsprogramma.
Realiseer het GNN volledig, zo nodig met aanvullende instrumenten.
Investeer in ecologische verbindingen in het GNN (ecoduct Terschuur, ecoduct Oldenaller, ecoduct Reichswald, verbinding Renkums/ Heelsums beekdal met rivier, Natte As Veluwerandmeren), want die dragen bij aan veerkracht voor systemen en soorten.
Neem maatregelen voor de instandhouding van habitats en soorten die buiten de begrensde Natura 2000-gebieden liggen en wel bescherming behoeven.
Creëer instrumenten en grondbeleid voor de uitbreiding van bos.
Vergroot biodiversiteit in natuurbossen en in multifunctionele bossen.

<< Naar boven >>

Natuurinclusieve landbouw

Wat speelt er?

Een landbouwtransitie is hard nodig, met duidelijke kaders, perspectief en goede instrumenten voor boeren. Het verdienmodel voor natuurinclusieve landbouw is onzeker. Er zijn meer boeren die aan natuurbeheer willen doen dan dat er budget beschikbaar is.

Wat doet de provincie al?

Gelderland heeft een kadernota Agrifood over de toekomst van de landbouw. Daarin is aandacht voor natuurinclusieve landbouw. Het Platform Natuurinclusieve landbouw voert het actieprogramma uit.

Maar…

Meer diversiteit, een kleinere veestapel en meer plantaardige voedselproductie is noodzakelijk voor biodiversiteit, klimaat en voedselzekerheid. Technische innovatie ondersteunt de transitie, maar is niet de ultieme oplossing. Voor een agrarisch toekomstperspectief in Gelderland is natuurinclusief werken overal nodig, en zelfs verregaand in de overgangsgebieden. Landbouw kan weer de hoeder van het landschap worden met groen-blauwe dooradering.

Onze oproep aan de provincie:

Blijf het perspectief voor natuurinclusieve landbouw uitdragen, ondersteun de partners in het Platform om dit verder te begeleiden en stimuleren. Draag bij aan realisatie via gebiedsgerichte
aanpak voor overgangsgebieden en landschapsgronden. Zorg in het overige landelijk gebied voor een toegankelijke regeling voor groen-blauwe diensten.
Borg de voortgang van het Platform Natuurinclusieve landbouw, ook financieel.
Realiseer minimaal 10% groen-blauwe dooradering in het landelijk gebied. Het Aanvalsplan Landschapselementen vormt hiervoor de grondslag.
Realiseer een nieuw pakket agrarisch natuurbeheer voor basiskwaliteit natuur met een gemaximeerde veebezetting en mestgift (ten bate van extensivering) dat overal af te sluiten is.
Scherp het beleid voor agrifood aan en neem in het toekomstperspectief op dat het aandeel plantaardige productie moet toenemen.

<< Naar boven >>

Recreatie

Wat speelt er?

De natuur op de Veluwe staat onder druk door onder andere recreatie, verkeer en evenementen.

Wat doet de provincie al?

Gelderland heeft een recreatiezoneringsplan opgesteld.

Maar…

Behalve drukte in natuurgebieden is er sprake van verstoring, vervuiling en ongewenst gedrag door mensen. Gedragsverandering behoeft aandacht met positieve communicatie. Recreatieondernemers kunnen hierin bijdragen.

Onze oproep aan de provincie:

Richt in en om de stad nieuwe groene gebieden in om de recreatiebehoefte op te vangen. Deze fungeren als bufferzones naar natuurgebieden, bieden plek voor extra bosaanleg en vangen intensievere vormen van dagrecreatie op (bijvoorbeeld mountainbiken).
Geef boven, in en rond GNN en Natura 2000 geen ruimte voor vormen van lawaairecreatie, zoals paramotors, gemotoriseerd deltavliegen, helikoptervluchten, drones, modelvliegen en motorcross.
Pas bij nieuwe plannen en projecten het voorzorgsbeginsel toe: activiteiten houden voldoende afstand tot leefgebieden van beschermde soorten zodat er geen verstoring optreedt, in het kader van
de Wet Natuurbescherming en rekening houdend met de best beschikbare wetenschappelijke kennis.
Voer voortvarend het recreatiezoneringsplan uit, in samenwerking met groene vrijwilligers. Programmeer hierin scholing van en voorlichting door recreatieondernemers en groene organisaties.
Neem extra toezicht en handhaving als vast onderdeel mee in de plannen voor natuurherstel en recreatiezonering.